Talk:Circassian diaspora

Latest comment: 1 year ago by Alvinnochimpmunks1237 in topic Wiki Education assignment: ANTH473 INLG480 Living Languages

[Untitled] edit

. ADIGECE’Yİ GELİŞTİREREK YAŞATMALIYIZ!..

. Değerli Adıgeler,

1. “Slav Yazısı’nın Adıgece’ye uygun yazı olduğu” söyleminin artık inandırıcılığı kalmamıştır. O söylemin doğru olmadığını; politik ve ideolojik mülâhazaların dışında tam bilimsel olarak kanıtlayalım: . Adıgece’nin ünsüz sayısı çok olup, Slav dillerinden farklı olarak, ünsüz harfi çok olan heceyle oluşan kelimeleri ve onların kullanım yoğunlukları fazladır. Slav Yazısı’nın dik çizgili biçimdeki harflerinin sayısı çoktur. Bu harfler, çok ünsüz harfli heceyle oluşan kelimelerin yazılarını metin (tekst) içerisinde yeterli olarak “okunuşlu ve kullanışlı” duruma getirememektedirler. Slav Yazısı ile yazılmış Adıgece metin (tekst) içerisinde; çok ünsüz harfli hecesi olan kelimelerin harflerinin seçilmeleri, seslerinin anlaşılmaları ve bunların anlamlarının okuma süresince zihinde tutulması çok zor olmaktadır. Başka bir ifade ile söylemek gerekirse, bu yazının imlâsı Adıgece’ye ağır gelmektedir. Slav Yazısı; Adıgece’de, insanın algılama ve ruhsal yapısına uygun bir yazı oluşturamadığı için, Slav Yazısı ile yazılmış Adıgece yazıların okunmaları zevkli değil, tam aksine sıkıcı ve sıkıntılı olmakta, insanı Adıgece ile yazı yazmaktan ve Adıgece’yi kullanarak çalışmaktan uzaklaştırmaktadır. Bundan dolayı Kafkasya’da Adıgece’yi bilenler gittikçe azalmaktadır. . Yeterinden çok daha uzun bir zaman olan 80 yıllık uyguluma, Slav Yazısı’nın Adıgece’ye uymadığını göstermiştir. Buna rağmen Slav Yazısı’nın kullanılmasına devam edilmesi için ısrar edilmesi, yasak getirilmesi, çok haksız bir durumdur. Eğer Adıgece bilenleri gittikçe azaltmasaydı haklı bir tarafı olabilirdi. Ama Rus Yönetimleri; zulüme ve kültürel jenoside devam etmek istiyorlarsa, bu, onların bileceği bir husustur. Biz; insanlar arasında antipatiyi arttıran değil, saygı ve sevgiyi arttıran ilişkilerin çoğalmasından ve bunun için tam adaletli olan kararların alınmasından yanayız. Elbet bir gün adaleti gerekli gören yönetimler de olacaktır. Ancak adaletli kararlara ulaşmak için geçecek olan zaman, bütün insanların zararıdır. . Evet maalesef ki, teknik olarak Slav Yazısı Adıgece’ye uygun olamamaktadır. Bu sebeple 80 yıldır Adıgece’yi nefes aldırmadan boğmaktadır. Artık Adıgece’yi öldürmek üzeredir. Çok aleni olan o durumu, Adıgeler artık gecikmeden muhakkak görebilmeliyiz. 2. Adıgece’nin ölmesi demek, Adıge Kültürü’nün de ölmesi demektir. Adıge Kültürü, Dünya'ya güzellik katan bir kültürdür. Adıge Kültürü’nü oluşturan Adıgece ölmese daha iyi olur, diye düşünüyorum. 3. Size, Adıge Yazısı’nı (Adighe Txik’er’i) açıklayan yazıları ilişikte sunuyorum. 4. Adıge Yazısı (Adighe Txik’er); Adıge Dilbilimcileri tarafından bir yüzyıldan çok bir zaman içerisinde ortaya çıkarılmış olan, dilbilimin bütün bilimsel kriterlerine uygun olan, Adıgece’nin yazılarını yeterli olarak “okunuşlu ve kullanışlı” duruma getiren, Adıgece’nin ne kadar güzel olduğunu gösterebilen ve alternatifsiz olan tek yazı sistemidir. 5. Adıgece’nin yaşayabilmesi için; Adıgeler, gecikmeden toplumca Adıge Yazısı’nı kullanmaya başlamamız gerekmektedir. Onu çabuk bir şekilde Adıgelere öğretebilmemiz için, para ve pul gerektirmeyen çok kolay bir işi toplumca yapmamız gerekmektedir. Önerim olan o kolay iş şudur: . İlişikteki yazılarda açıklanmış olan “Adıge Yazısı”nı; tanıdığımız tüm Adıgeler’e ulaştırıp onlara tanıtalım ve öğretelim. Gençlerimize, şarkı ve şiirlerini “Adıge Yazısı” ile yazmalarını önerelim. “Adıge Yazısı”nı hiç gecikmeden çocuklarımıza öğretelim. 6. O kutsal işimizi, beraberce en çabuk şekilde gerçekleştirmemiz gerektiği hususunda, bütün Adıgeler’e ricada bulunuyorum! 7. Adıgece’nin yaşamasını sahiden istiyorsak; o kolay işimizi bir an evvel toplumca yapmamız gerekmektedir. Onu müteakiben de çok çabuk bir şekilde Adıge Kültürü’nü, “Adıge Yazısı” ile Adıgece yazarak onları da Adıgeler’e ulaştırmamız gerekmektedir. 8. Adıge Yazısı üzerinde kimseyle hiçbir polemiğe girmeden onu hemen kullanmaya başlamamız; güzel biçimlerde, doğru olarak ve üzerinde özenerek kullanmamız gerekmektedir… 9. Adıgece’yi geliştirerek yaşatmalıyız!.. . Gerçek Adıge Ruhu olan Adıgeler! Sizi çağırıyorum!

. ADIGECE ÖLMESİN!.. . GELİNİZ! . ADIGECE’Yİ GELİŞTİREREK YAŞATALIM!..

. Yılmaz ÖZCAN . 30.03.2014 . K.Maraş – Turkey

EKLER: 1. Adighe Txik’er 2. Adıge Yazısı 3. The Writing Circassian

NOT: “Adıge Yazısı’nı açıklayan yazılar” e-mail adresine gönderilir.


. ADIGHEBZER XEDQHAAXHUEW DQHAPSEWIN XUEEYS!..

. Adighe Lhap’exe,

1. “Slav Txik’er Adighebzem yeg’u g’axhuiw” jizi-axem, zyk’ pejiw ja-ar-am. Ha psalher, habi hatk’e dy f’ech xhuin xueey-am. Slav Txik’er Adighebzem zerideemig’uir, mibdeejim g'ichit-uatew mys g’idoqhalhaqhuir: . Adighebzem, neqhuec’ bzexem xuemidew maq de-u kued yi-as. Slav bzexemy xuemidew, maq de-u h’arf kued zixet maqilh zy-a psalhexemre hapxuede psalhexem ya zeeh’aniqhaxemre yikueds. Zadew yitxhaa form zy-a h’arfxer zykued Slav Txik’em; maq de-u h’arf kued zixet maqilh zy-a psalhexemre hapxuede psalhexem ya zeeh’aniqhaxemre zykued Adighebzem yi txiqhaxer, yiryquiw “yegeqhuaf’ere zeeh’aqhuaf’ere” g’yqhaxhuif-am. Yi txiqhaxer yiryquiw “yegeqhuaf’ere zeeh’aqhuaf’ere” g’azimiqhaxhu txik’e systemimk’e txa “txik’e qhuazemre grameerimre psalhalhemre;” Adighebzer, yiryquiw “zeeh’aqhuaf’e” g’aaqhaxhuif-am. Yiryquiw zeeh’aqhuaf’e g’amixhua Adighebzer; zeeh’anir, xeqhaxhuenir, qhapsewinir guiqhu mexhuir. Habi chh’ak’e Slav Txik’er; Slav bzexem zareeg’uxem xuedew Adighebzemy yeg’u g’axhu-am, Slav Txik’em, qha 80 lhandere dy Adighebzer yimiqhabawew yeeth’aler. Har yigyi Adighebzer yiqhal’enim nesas. Naxuew witikuim yit ha g'axhug’aac’er, dimiguivew tlhaqhuifin xueeys. 2. Adighebzer l’eme, habi g’yqhaxhua Adighe Kuilturiry l’a xhuinus. Adighe Kuilturir, Duneeyim daxaqha g'ixezilhh'a zi kuilturs. Adighe Kuilturir g’aziqhaxhua Adighebzer mil'eme nexhif' xhuinuw, solhiter. 3. “Adighe Txik’er” g’azi-uate txiqhaxer, nipic’awe nifxuizoqhah’ir. 4. “Adighe Txik’er;” Adighe Bzec’eniqhalejhxem yilhesychem c’yqhu zeman pc’onde zek’elhh’awijhiw zedelajhexew zeqhuisew witikuim g’iraqhah’aawe, Adighebzem yi txiqhaxer yiryquiw “yegeqhuaf’ere zeeh’aqhuaf’ere” g’aziqhaxhuif, Adighebzer sit xuedyziw zeridaxer g’aziqhalhaqhuif, alternatyfince txik’e system zaques. 5. Adighebzer psewifin chh’ak’e; Adighexem xamexem, ziguerxem g’aak’elhitmig’uih’iw, haxem zadmiqhaqhaguivew, zerijilew “Adighe Txik’er” zeeth’awe dixueejhen xueey g’oxhuir. “Adighe Txik’er” dy Adighexem c’exiw yadqhats’ixuiw yadqhac’efin chh’ak’e, zyk’ parere pulire xueey g’azimiqhaxhu zi uexuiqhue tincir zerijilew tc’en xueey g’oxhuir. Adighexem tekylyf nifxuesc’ ha uexuiqhue tincir miras: . Nipic’a txiqhaxem g’ichi-ueta “Adighe Txik’er;” tts’ixu Adighexem psomy yalhedqha-asiw yadivqhaqhaac’e. Adighe c’aleqhualexem; ya wisexer, ya weredxer, ya ci-yrxer, dy Adighe Txik’emk’e yatxin zerixueeyir tekylyf yaxuidevqhac’. Zyk’ dimiguivew “Adighe Txik’er” dy ts’ig’uxemy yadivqhaqhaac’e. 6. Ha dy uexuiqhue lhap’er, zerijilew zec’iqhuiw, c’exiw dqhazec’en zerixueeyimk’e, Adighexem psomy sinivolhe-uir! 7. Adighebzer zeripsewinim pejiw dixueeyiwe chitime, ha uexuiqhue tincir zerijilew c’ex didew tc’en xueey g’oxhuir. Habi k’elhig’uewe dip’ac’ewe Adighe Kuilturir Adighe Txik’emk’e Adighebzew ttxijiw haxery Adighexem yaxuinedqhasin xueey g’oxhuir. 8. Adighe Txik’em yi c’i-uim zyk’ zimy polemiky cheedmiqhac’iw, zi maxue yape gyic’e c’eddzew har zeeth’awe dixueejhen; zaxuew, yeg’uire-yechh’iw, yi c’i-uim ditee-azezih’iw zeth’an xueey g'oxhuir… 9. Adighebzer xedqhaaxhuew dimiqhapsewime, Qiyametir g'asixu pchil’iniqhar diwixinu-am. Adighebzer xedqhaaxhuew dqhapsewin xueeys!.. . Adighepse pej zy-aj Adighexe! Fe sinivoge!

. ADIGHEBZER YIREEMIL'E!.. . FIG’AAG’UE! . ADIGHEBZER XEDQHAAXHUEW DIVQHAQHAPSEW!..

. YEMUZ Yilmez . 30.03.2014 . K.Maraş – Turkey

PIC’AXER: 1. Adighe Txik’er 2. Adıge Yazısı 3. The Writing Circassian

NOT: “Adighe Txik’er g’azi-uate txiqhaxer” e-mail adresim nidoqhah’ir.


. ADIGE YAZISI’NIN YERİ

. Toplumların kullandıkları yazı sistemleri; bulunduğumuz hız çağında, hız kriteri esasına göre oluşmuş olan iki kategoriden birinde yer almaktadırlar. Bu yazı kategorileri şunlardır: . 1. Sadece standart latin harflerini kullanan yazı sistemleri. . 2. Özel harf de bulunduran yazı sistemleri. . Bunlardan ilk gruba giren yazı sistemleri, birinci lig yazıları olup teknik gelişmelerin tüm olanaklarından yararlanırlar. Çünkü bu yazılar, tüm programlara ve yeni gelişmelere uyumludurlar ve işlemlerde hızı azaltmazlar. . İkinci gruba giren yazı sistemleri; alt liglerde yer alırlar ve kullanılan özel harfleri destekleyen programlardan yararlanırlar. Ama yeni teknik gelişmelere aynı anda uyumlu olamazlar, bunun için aracı programlara gereksinim duyarlar. Bu durum; donanımın ve personelin birim zamandaki verimini ve hızını azaltır. Ayrıca her font özel harfleri desteklemez. Almanlar bu durumdan kurtulmak için; yakın bir geçmişte, yüzlerce sene kullandıkları ve büyük B harfinin aşağıya doğru kuyruklu bir biçiminde olan özel harfi terk ederek onun ses değeri olan iki “SS” harflerini kullanmaya karar verip uygulamaya hemen koymuşlardır. Başka bir ifade ile “harf tasarrufu” prensibini ( !?. ) bozmuşlardır. Böylece yazıları birinci lige uyumlu duruma geçmiştir. . Adıge Yazısı (Adighe Txik’er); Adıge Dilbilimcileri tarafından bir yüzyıldan daha çok bir zaman içerisinde ortaya çıkarılmış olan (başka bir ifade ile tarihsel derinliği olan), dilbilimin tüm bilimsel kriterlerine uyan, Adıgece’nin yazılarını yeterli olarak “okunuşlu ve kullanışlı” duruma getirebilen, onun güzelliğini gösterebilen ve birinci lig koşullarına tam uygun olan bir yazı sistemidir. . Adıge Yazısı’nın kuruluş biçimi; onun, yukarıda sözü edilen özellikleri noksansız olarak taşıdığını göstermektedir. Bunu tam kanıtlamak için, Adıge Yazısı’nın kuruluşunu kısaca özetleyelim: . 1. Adıge Yazısı’nda “ c ” harfi, Türkçe’nin “ ş ” harfinin sesi değerindedir. “ c ” harfinin Türkçe’deki ses değeri, yalnız Türçe’ye özgüdür. Dillerin yazı sistemlerinde birkaç harf; kullanıldığı dile uygun olarak o dile özgü olan ses değerleri taşıyabilmektedirler. “ c ” harfinin Adıgece’deki ses değeri; bu dile uygun düşmekte ve “ ş ” sesinin Adıgece’deki farklı türevlerinin Adıgeceye uygun olarak okunuşlu biçimlerde yazılmalarına olanak sağlamaktadır. . 2. Adıge Yazısı’nda “ i “ harfi, Türkçe’nin “kalın ı” harfinin sesi değerindedir. Batılılar, Türkçe ve Doğu Avrupa dillerinin “ kalın ı ” seslerini aynı şekilde yazmaktadırlar. İnternette de durum öyledir. . 3. Adıge Yazısı’nda “ x ” harfi; Grekçe’de olduğu gibi “ ince k ” sesi ile “ h ” sesinin birleşimi olan bir ses değerindedir. . 4. Yukarıda ses değerleri belirtilen “ c, i, x ” harflerinin dışında kalan 23 latin harfinin Adıgece’deki ses değerleri, Latince’de ve Türkçe’de olduğu gibidir. . 5. Adıge Yazısı’nda birleşik harflerin oluşum kombinasyonları, hem Batı yazı normlarına ve hem de Adıgece’nin tüm özelliklerine uygundurlar. . Yukarıdaki açıklamalardan tam olarak görüldüğü üzere, Adıge Yazısı (Adighe Txik’er), aşağıdaki genel özellikleri taşımaktadır: . a. Oluşumunun tarihsel derinliği ve doğallığı vardır. . b. Kuruluşu Batı normlarına tam uygundur. . c. Türkçe’nin ve latin yazısı kullanan diğer dillerin yazıları ile barışıktır. . d. Adıgece’nin özelliklerinin bütün gereklerini sağlamaktadır. . e. Adıgece’nin yazılarını yeterli olarak “okunuşlu ve kullanışlı” duruma getirebilmektedir. . f. Birinci kategori yazı sistemlerinin özelliklerine tam sahiptir. . Yukarıdaki özellikleri ve daha başka özellikleri taşıyan Adıge Yazısı (Adighe Txik’er), Adıgece için alternatifsiz ve milli olan tek yazı sistemidir. Adıge Toplumu’nca bir an önce harekete geçilerek yoğun bir biçimde kullanılması gerekmektedir.

. Yılmaz Özcan . 30.03.2014 . K.Maraş – Turkey

NOT: “Adıge Yazısı’nı açıklayan yazılar” e-mail adresine gönderilir.


YE-A DIXUEEVQHAAJHE!..

Yiryquin-a dizeraqhaqapts’ar?!. Yiryquin-a dizerak’elhig’uih’aar?!. Yiryquin-a dizeraqhah’awleeyar?!. Yiryquin-a dizeraqhaguivar?!.

G’itpoplher dy hanebzer. “Sy binxe! Fy axer g’isxuefcyy!” g’idjee-ar. Divqhawbid yi ar, yi pl’er, mil’e gyic’e har. Yi nem ne, yi napem nape chidivqhaaxue!

Divqhaqhaqaabze yi wi-aaqhaxer, Xhuichxhue chidivqhaaxue, haxem. Deede-uen quideey yiryquin-am, habi. Apl’e xuedivqhac’, deevqhapsalhe!

“Dig’ag’uas dy psew dy hanebze daxe, Dy qhaac’exer wettiniw we!” jeedivqha-a. Dqhaxhuijiniw har, g’adqhategyijiniw, Ye-a dixueevqhaajhe!..

. YEMUZ Yilmez . 06.03.2014 . K.Maraş - Turkey

NOT: “Adighe Txik’er g’azi-uate txiqhaxer”

          e-mail adresim nidoqhah’ir.
Wikipedia there is no place for propaganda of Russian colonial alphabet imposed on the peoples of the North Caucasus. How can you write about that Russian alphabet is more suitable to Adyghe languages than Latin, when it lacks even a simple letter as "h"? This is not the alphabet we don't need. And in addition the imposition of the Cyrillic alphabet is a continuation of the policy pursued by the Tsarist colonial regime. How can one side to write about the genocide of the Circassians, and on the other hand to promote the Cyrillic alphabet? Cyrillic is fitted exclusively to the Russian language of the Byzantine writing with the addition of two Hebrew and one Coptic letters. The solution to this situation is simple. You must take as a basis the principle of the Gothic language. It means the Union of the Greek and Latin letters. Here this way and should go further. If necessary, the Greek alphabet, you can add special letters,as we see in the old Latin for the peoples of the North Caucasus. We're the Northcaucasian part of historical Sarmatia (Teutono-Sarmatia) and not part of Slavonia.

THE "CIRCASSIANS" IS ETHNIC TERMIN FOR NORTH CAUCAUSIANS edit

Stop to pro-russian falsification of history of North Caucasian peoples! "CIRCASSIANS" ARE COMMON TERM FROM NORTH CAUCASUS AND NORTH CAUCASSIANS!"Circassian-Russian and not "Russian-Caucasian" war (!). In the specialized scientific literature, the term "Russian-Caucasian war." But that is not the point. The fact that there is used a vague term. "Circassian" has no roots in the Adyghe language is Persian word meaning "armed person/brave man-ĊERKÄS (< middle-pers. ċeri-käs) " The so-called "Circassian Diaspora" is actually "the North Caucasian Diaspora". In the middle East, the term "Circassian" has always meant "the North Caucasian",but not some only of the Adyghe.. Cherkes it is a generic term meaning "the armed man,a brave man." It was used in the East to refer to cultural and geographical area of Caucasus. The so-called Republic of Karachay-Cherkessia is not being. The designation of these Circassians is "Adyge". Circassians in the middle East meant "the North Caucasian". Russian colonial regime deliberately did everything possible to disconnect peoples of the North Caucasus. They did not want to have the North was a common ethnic termin. The North Caucasus is the only geography, and North Caucasian could be anyone, but the Circassian may not be everyone. True Circassian is the Caucasian speacking North Caucasian Muslim-Sunni--37.139.52.40 (talk) 09:13, 25 March 2015 (UTC)Reply

External links modified edit

Hello fellow Wikipedians,

I have just added archive links to one external link on Circassian diaspora. Please take a moment to review my edit. You may add {{cbignore}} after the link to keep me from modifying it, if I keep adding bad data, but formatting bugs should be reported instead. Alternatively, you can add {{nobots|deny=InternetArchiveBot}} to keep me off the page altogether, but should be used as a last resort. I made the following changes:

When you have finished reviewing my changes, please set the checked parameter below to true or failed to let others know (documentation at {{Sourcecheck}}).

This message was posted before February 2018. After February 2018, "External links modified" talk page sections are no longer generated or monitored by InternetArchiveBot. No special action is required regarding these talk page notices, other than regular verification using the archive tool instructions below. Editors have permission to delete these "External links modified" talk page sections if they want to de-clutter talk pages, but see the RfC before doing mass systematic removals. This message is updated dynamically through the template {{source check}} (last update: 18 January 2022).

  • If you have discovered URLs which were erroneously considered dead by the bot, you can report them with this tool.
  • If you found an error with any archives or the URLs themselves, you can fix them with this tool.

Cheers.—cyberbot IITalk to my owner:Online 10:32, 30 March 2016 (UTC)Reply

External links modified edit

Hello fellow Wikipedians,

I have just modified 8 external links on Circassian diaspora. Please take a moment to review my edit. If you have any questions, or need the bot to ignore the links, or the page altogether, please visit this simple FaQ for additional information. I made the following changes:

When you have finished reviewing my changes, please set the checked parameter below to true or failed to let others know (documentation at {{Sourcecheck}}).

This message was posted before February 2018. After February 2018, "External links modified" talk page sections are no longer generated or monitored by InternetArchiveBot. No special action is required regarding these talk page notices, other than regular verification using the archive tool instructions below. Editors have permission to delete these "External links modified" talk page sections if they want to de-clutter talk pages, but see the RfC before doing mass systematic removals. This message is updated dynamically through the template {{source check}} (last update: 18 January 2022).

  • If you have discovered URLs which were erroneously considered dead by the bot, you can report them with this tool.
  • If you found an error with any archives or the URLs themselves, you can fix them with this tool.

Cheers.—InternetArchiveBot (Report bug) 03:51, 25 November 2016 (UTC)Reply

External links modified edit

Hello fellow Wikipedians,

I have just modified 3 external links on Circassian diaspora. Please take a moment to review my edit. If you have any questions, or need the bot to ignore the links, or the page altogether, please visit this simple FaQ for additional information. I made the following changes:

When you have finished reviewing my changes, you may follow the instructions on the template below to fix any issues with the URLs.

This message was posted before February 2018. After February 2018, "External links modified" talk page sections are no longer generated or monitored by InternetArchiveBot. No special action is required regarding these talk page notices, other than regular verification using the archive tool instructions below. Editors have permission to delete these "External links modified" talk page sections if they want to de-clutter talk pages, but see the RfC before doing mass systematic removals. This message is updated dynamically through the template {{source check}} (last update: 18 January 2022).

  • If you have discovered URLs which were erroneously considered dead by the bot, you can report them with this tool.
  • If you found an error with any archives or the URLs themselves, you can fix them with this tool.

Cheers.—InternetArchiveBot (Report bug) 02:08, 8 August 2017 (UTC)Reply

Wiki Education assignment: ANTH473 INLG480 Living Languages edit

  This article was the subject of a Wiki Education Foundation-supported course assignment, between 5 September 2022 and 31 December 2022. Further details are available on the course page. Student editor(s): Alvinnochimpmunks1237 (article contribs).

— Assignment last updated by Alvinnochimpmunks1237 (talk) 06:51, 14 November 2022 (UTC)Reply