Draft:Mayhanlı Aşireti

Mayhanlı Aşireti

Mayhanlı aşireti, tarihi kökleri ve modern Türkiye ve Suriye toprakları üzerinde önemli bir varlık gösteren, Kürt göçebe bir aşirettir. Aşiretin tarihi, göçebe yaşam tarzı, klan bazlı sosyal yapı ve farklı kültürel pratiklerle karakterize edilen geniş Kürt kültürel ve aşiret manzarasına iç içe geçmiştir.

Osmanlı kaynaklarında Risvan konfederasyonu içinde bulunan ve bazen Atmanlı aşiretinin bir parçası olduğu söylenen Mayhanlı aşireti, tarihte farklı isimlerle anılmıştır. İsminin İran'ın Horasan bölgesindeki Mahan bölgesinden aldığı anlaşılan aşiretin bu isimleri; Evlad-ı Mahan, Mahini, Mayhanlı, Mahyanlı, Meyhanlı, Mehranlı, Mehin, Mehinan, Mêhîna, Mahanlı, Makenli, Mahak, Mahikon, Mahan, Mahanos, Mahuna şeklinde geçmektedir. Burada kelime kökü korunmuş fakat farklı şekilde telaffuz edilmektedir[1]

Konargöçer olan bu Kürt aşireti, Suriye'de Rakka, Halep, Afrin; Türkiye'de ise Kahramanmaraş Pazarcık, Antep, Adıyaman Besni, Sivas Gürün, Yozgat Akdağmadeni, Yerköy, Divriği, Yıldızeli, Sorgun, Kırşehir, Konya, Tokat, Trabzon, Erzurum, Şanlıurfa gibi illerde hâlâ yaşamaktadır.[2]

Özel kültürel ürünler olan Mahkenli kilimleri, Mahkenli peyniri ve kendilerine has kullandiklari kurutulmus kavurma eti gibi ürünlere yapılan atıflar, aşiretin Kürt ve bölgesel kültürün zengin dokusuna katkısını vurgulamaktadır. Bu, farklı Kürt aşiretlerini ayırt eden benzersiz zanaatkarlık ve mutfak geleneklerini sergilemektedir.

Bilinen yer isimleri: İç Anadolu bölgesinde genelde Kırşehir Mahanos nahiyesi, Kahramanmaraş Pazarcık (Hürriyet mahallesinin eski ismi Mehranlıdır), Konya Yazıcayırı (bu köydekilerin yine eski ismi Mêhîna Mezin), Şereflikoçhisar Aktaş köyü eski ismi Küçük Meyhanlı’dır. Yine Sivas Gürün’de Mankenli köyü, Suriye'de Mehran, Suriye Afrin Mahon Köyü, Urfa Haliliye Mahuna, Maraş Pazarcık'taki Hürriyet mahallesinin eski ismi Mahkanlıdır. Hatta Trabzon’a bir büyük bir ailenin göç ettiği de Osmanlı arşiv kayıtlarında var.

Kaynaklarda: 1712 yılında Mahyanli Cemaati Kethudasi Molla Hasan oglu Mehmet kethudadir.(BOA. ASKT. D. nr.59, s.133) 1791 yilinda baslarinda Ebubekir Aga ve Fettahzade Ali Aga adiyla kethüdaları bulundugu bazilarinin Rakka’ya sürgün edildigi, bazi uzantilarinin Sivas ve Trabzon yöresinde bulunduğuna ilişkin bilgiler bulunmaktadir. (A. Gungor, Tarihsel Süreçten Soyadı Kanununa, Lakap Sulale Ansiklopedisi s.564,) 1802 yılında Mahyanli cemaati ihtiyari Yusuf Kethuda’dir. (BOA. MD., nr. 213, s. 47.)

References edit

  1. ^ turkay, cevdet (2012). asbakanlik Arsivi Belgelerine Gore Osmanli Imparatorlugu'nda Oymak ve Asiret ve Cemaatler. Istanbul: isaret yayinlari. p. 114. ISBN 9753500852. {{cite book}}: Check |isbn= value: checksum (help)
  2. ^ Ucakci, Ismail. Oğuz Boyları: Aşiret - Oymak - Cemaatler - Şecere Kitabı. Istanbul: ilgeoğuz Yayınları. p. 104. ISBN 9786257834001.

Aşiretlerin Sosyal Yapisi : Mahmut Ulubas Sosyal Hayat ve Muesseler : Muhammet Nuri Tunc Basbakanlik Arsivi Belgelerine Gore Osmanli Imparatorlugu'nda Oymak ve Asiret ve Cemaatler: Cevdet Turkay

Osmanli Devletinde Asiret Yönetimi: Faruk Soylemez
(A. Gungor, Tarihsel Süreçten Soyadı Kanununa, Lakap Sulale Ansiklopedisi s.564,)

Basbakanlik Osmanli Arsivleri : (BOA. MD., nr. 213, s. 47.), (BOA. ASKT. D. nr.59, s.133)